(birinin) eline bakmak
(birinin) eline bakmak Deyim 1) bir kimsenin yardımıyla geçinmek;
Deyimin Geçtiği Ayet/Ayetler
Eğer yetim kızlara karşı adil olma (kıst) konusunda endişeye düşerseniz bu durumda size helal olan kadınlardan ikişer, üçer, dörder alın. Yine eğer bunlar arasında da adaleti sağlayamama endişesine düşerseniz bir tane alın veya elinize bakanlardan (size hayır demeyecek) birini alın. Doğru bildiğiniz yoldan ayrılmamanız için size uygun düşen budur.
Elinize bakan (savaş esirleri) dışındaki kocalı kadınları nikâhlamanız da haramdır. Allah’ın size farz kıldığı budur. Namuslu yaşamanız ve zinadan kaçınmanız şartıyla, bunların dışındaki kadınlarla evlenmeniz helal kılındı ki mallarınız karşılığında onlara talip olasınız. Bunlardan hangilerinden nikâh ile yararlanırsanız mehirlerini belirlediğiniz miktarda veriniz. Mihri belirledikten sonra gönül rızası ile başka bir şekilde uyuşmanızda bir günah yoktur. Allah bilir, hükmünü icra eder.
Sizden kim, hür mü'min kadınlarla evlenmede başarısızlığa uğramışsa o zaman elinize bakan mümin kızlarınızı nikâhlayabilirler. Allah, imanlarınızı (sizden) daha iyi bilir. Hepiniz birbirinizdensiniz. Şu hâlde onları, iffetli olmaları, zina işlememeleri ve dost tutmamaları şartıyla sahiplerinin izinleriyle nikâhlayın ve bu durumda mihrlerini de güzelce verin. Evlendiklerinde (biriyle gayrimeşru) ilişkiye girerlerse onlara, hür kadınlara verilen azabın yarısı uygulanır. Bu izin (evlenme izni), içinizden zora gelememekten korkanlar içindir. Ancak sabretmeniz sizin için daha hayırlıdır. Allah çok bağışlayıcı çok merhamet edicidir.
Allah'a kul olun, ona hiçbir şeyi şirk koşmayın, anne-babaya, yakınlara, yetimlere, miskinlere, yakın komşuya, uzak komşuya, yakındaki arkadaşa, yolda kalana ve elinize bakanlara iyilik edin. Allah kendini beğenip böbürlenenleri sevmez.
Allah; rızık konusunda, kiminizi, diğerlerinden üstün tuttu. Üstün tutulanlar, ellerine bakanlara rızıklarını vermezler. Oysa onda (rızıkta) eşittirler. Yoksa onlar, Allah'ın nimetini hiçe mi sayıyorlar?
6. Sadece eşleri veya ellerine bakanlar hariç. Kuşkusuz ki onlar (bunlardan dolayı) kınanmazlar.
7. Kim bunun ötesine geçmek isterse işte onlar, hadlerini aşanlardır.
Mümin kadınlara da söyle, gözlerini sakınsınlar; ferçlerini korusunlar. Güzelliklerinden görünen kısım dışındakileri açmasınlar. Başörtülerinin bir kısmını yakalarının üstüne vursunlar. Kocaları, babaları, kocalarının babaları, oğulları, kocalarının oğulları, erkek kardeşleri, erkek kardeşlerinin oğulları, kız kardeşlerinin oğulları, kendi kadınları, ellerine bakanlar, kadına ihtiyacı kalmamış erkekler ve kadınların edep yerlerine ilgi duymayan küçük çocuklar dışında hiç kimseye süslerini açmasınlar. Gizledikleri güzellikleri bilinsin diye ayaklarının bir bölümü ile yere vurmasınlar. Müminler, hep birlikte Allah’a yönelin ki felah bulasınız.
Evlenme imkânı bulamayanlar, Allah tarafından ihtiyaçları karşılayıncaya kadar kendilerine hâkim olsunlar. Ellerine bakanlarla hürriyet sözleşmesi (kitabet) yapmak isteyenlerde bir iyi tutum biliyorsanız sözleşmeyi yapın. Allah’ın size verdiği maldan da onlara verin. Eğer evlenmek isterlerse dünya hayatının geçici çıkarını gözeterek kızlarınızı isyana zorlamayın. Kim onlara zor kullanırsa zorlanmalarından sonra Allah onları bağışlar, onlara rahmet eder.
Ey müminler! Ellerinize bakanlar ve içinizden henüz ergenlik çağında olmayanlar, sabah namazından önce, öğle vakti soyunduğunuzda ve yatsı namazından sonra (yanınıza gireceklerinde) bu üç vakitte sizden izin alsınlar. Bunlar, kapanmamış hâlde bulunabileceğiniz üç vakittir. Bunların dışında ne sizin için ne de onlar için bir mahzur yoktur. Birbirinizin yanına girip çıkabilirsiniz. İşte Allah ayetleri size böyle bildirir. Allah, alimdir; hakimdir.
Allah size kendinizden bir örnek vermektedir: Ellerinize bakanlardan, size verdiğimiz rızıklarda -birbirinizden çekindiğiniz gibi kendilerinden çekineceğiniz derecede sizinle eşit (haklara sahip)- ortaklarınız var mı? İşte biz ayetlerimizi, aklını kullanacak bir kavim için böylece açıklıyoruz.
Ey Nebi! Mehirlerini verdiğin hanımlarını, Allah'ın sana ganimet olarak verdiği ve eline bakana, amcanın, halanın, dayının ve teyzenin seninle beraber göç eden kızlarını sana helal kıldık. Bir de Nebi kendisiyle evlenmek istediği takdirde, kendisini Nebi’ye hibe eden mü’min kadını, diğer mü’minlere değil, sırf sana mahsus olmak üzere (helal kıldık). Kuşkusuz biz, hanımları ve ellerine bakanlar hakkında mü’minlere neyi farz kıldığımızı biliriz. (Bu hususta ne yapmaları lazım geldiğini onlara açıkladık) ki sana bir zorluk olmasın. Allah bağışlayandır, merhamet edendir.
Bundan sonra artık başka kadınlarla evlenmen, eline bakan hariç, güzellikleri hoşuna gitse bile bunların yerine başka hanımlar alman sana helal değildir. Allah her şeyi gözetler.
Onlara (Nebi'nin hanımlarına) babaları, oğulları, kardeşleri, kardeşlerinin oğulları, kız kardeşlerinin oğulları, (mü’min) kadınları ve eline bakanlar bir günah değil. (Ey Nebi'nin hanımları!) Allah'tan korkun; kesinlikle Allah, her şeye şahittir.
30. Sadece eşleri veya ellerine bakanlar hariç. Kuşkusuz ki onlar (bunlardan dolayı) kınanmazlar.
31. Kim bunun ötesine geçmek isterse işte onlar, hadlerini aşanlardır.
Bu sayfa yardımcı oldu mu?