أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
Türkçe Deyim

dümen çevirmek

dümen çevirmek Deyim tkz. hileye, düzene başvurmak.

— Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü

İlgili Deyimler

Deyimin Geçtiği Ayet/Ayetler

3/Aliimran-54
وَمَكَرُوا وَمَكَرَ
Bu kelime "düzen kurmak " deyiminde vurgulanmış
اللّٰهُۜ وَاللّٰهُ خَيْرُ الْمَاكِر۪ينَ۟

(Yahudiler) dümen çevirdiler, Allah da düzen kurdu. Allah, düzen kurucuların en hayırlısıdır.

6/Enam-123
وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا ف۪ي كُلِّ قَرْيَةٍ اَكَابِرَ مُجْرِم۪يهَا لِيَمْكُرُوا ف۪يهَاۜ وَمَا يَمْكُرُونَ اِلَّا بِاَنْفُسِهِمْ وَمَا
Bu kelime "farkında olmak " deyiminde vurgulanmış
يَشْعُرُونَ
Bu kelime "farkında olmak " deyiminde vurgulanmış

İşte böyle, her memlekette mücrimleri oranın ileri gelenleri yaptık ki oralarda dümen çevirsinler. Hâlbuki onlar, sadece kendi aleyhlerine dümen çevirirler de farkında olmazlar.

6/Enam-124
وَاِذَا جَٓاءَتْهُمْ اٰيَةٌ قَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتّٰى نُؤْتٰى مِثْلَ مَٓا اُو۫تِيَ رُسُلُ اللّٰهِۜ اَللّٰهُ اَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُۜ سَيُص۪يبُ الَّذ۪ينَ اَجْرَمُوا صَغَارٌ عِنْدَ اللّٰهِ وَعَذَابٌ
Bu kelime "azap vermek " deyiminde vurgulanmış
شَد۪يدٌ بِمَا كَانُوا يَمْكُرُونَ

Onlara bir ayet geldiği zaman, “Allah elçilerine verilenin bir benzeri bize de verilinceye kadar asla inanmayacağız” derler. Allah, elçilik görevini kime vereceğini çok iyi bilir. Kabahat işleyenler, Allah katında aşağılığa uğratılacak ve dümen çevirmelerinden dolayı onlara şiddetli bir azap verilecektir.

8/Enfal-30
وَاِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ
Bu kelime "gözaltına almak " deyiminde vurgulanmış
اَوْ يَقْتُلُوكَ اَوْ يُخْرِجُوكَۜ
Bu kelime "sınır dışı etmek" deyiminde vurgulanmış
وَيَمْكُرُونَ وَيَمْكُرُ
Bu kelime "düzen kurmak " deyiminde vurgulanmış
اللّٰهُۜ وَاللّٰهُ خَيْرُ الْمَاكِر۪ينَ
Bu kelime "düzen kurmak " deyiminde vurgulanmış

Hani o inkâr edenler, seni gözaltına almak ya da öldürmek veya sınır dışı etmek amacıyla dümen çeviriyorlardı. Onlar dümen çeviriyorlarken Allah da bir düzen kuruyordu. Allah, düzen kurucuların en hayırlısıdır.

10/Yunus-21
وَاِذَٓا اَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِنْ بَعْدِ ضَرَّٓاءَ مَسَّتْهُمْ اِذَا لَهُمْ مَكْرٌ ف۪ٓي اٰيَاتِنَاۜ قُلِ اللّٰهُ اَسْرَعُ مَكْراًۜ اِنَّ رُسُلَنَا يَكْتُبُونَ مَا تَمْكُرُونَ

Kendilerine bir zarar geldikten sonra insanlara bir rahmet tattırdığımızda, bir de bakarsın ki onlar, ayetlerimiz hakkında dümen çevirirler. De ki “Allah’ın düzeni daha hızlıdır. Elçilerimiz dümen çevirenleri mutlaka yazıyorlar.”

12/Yusuf-102
ذٰلِكَ مِنْ اَنْبَٓاءِ الْغَيْبِ نُوح۪يهِ اِلَيْكَۚ وَمَا كُنْتَ لَدَيْهِمْ اِذْ اَجْمَعُٓوا اَمْرَهُمْ وَهُمْ يَمْكُرُونَ

İşte bu (Yusuf kıssası) gaip haberlerindendir. Onu sana anlatıyoruz. Onlar dümen çevirerek işlerine karar verdikleri zaman sen onların yanında değildin (ki bunları bilesin).

13/Ra'd-42
وَقَدْ مَكَرَ الَّذ۪ينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلِلّٰهِ الْمَكْرُ جَم۪يعاًۜ يَعْلَمُ مَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍۜ وَسَيَعْلَمُ الْكُفَّارُ لِمَنْ عُقْبَى الدَّارِ

Onlardan öncekiler de dümen çevirmişlerdi. Fakat sonuçta bütün düzenler Allah'a aittir. Her nefsin ne kazandığını o bilir. Bu dünyanın sonunun kime ait olduğunu kâfirler de yakında bilecekler.

14/İbrahim-46
وَقَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ وَعِنْدَ اللّٰهِ مَكْرُهُمْۜ وَاِنْ كَانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبَالُ

Onlar dümenlerini çevirdiler. Bu düzenleri yüzünden dağlar yerinden oynayacak olsa bile (bütün) düzenler Allah katındadır (Allah, onları bilir).

16/Nahıl-26
قَدْ مَكَرَ الَّذ۪ينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَاَتَى اللّٰهُ بُنْيَانَهُمْ مِنَ الْقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَيْهِمُ السَّقْفُ مِنْ فَوْقِهِمْ وَاَتٰيهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا
Bu kelime "fark etmek " deyiminde vurgulanmış
يَشْعُرُونَ
Bu kelime "fark etmek " deyiminde vurgulanmış

Onlardan öncekiler de dümen çevirmişlerdi. Sonunda Allah da onların binalarını (dümenlerini) temelinden söktü ve tavan da tepelerine çöktü. Bu azap onlara, fark edemedikleri bir yerden gelmişti.

16/Nahıl-45
اَفَاَمِنَ
Bu kelime "emin olmak " deyiminde vurgulanmış
الَّذ۪ينَ مَكَرُوا السَّيِّـَٔاتِ اَنْ يَخْسِفَ اللّٰهُ بِهِمُ الْاَرْضَ اَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا
Bu kelime "farkına varmak " deyiminde vurgulanmış
يَشْعُرُونَۙ
Bu kelime "farkına varmak " deyiminde vurgulanmış

Kötülüklerle dümen çevirenler Allah'ın, kendilerini yere batırmayacağından veya farkına varmadıkları bir yerden azabın gelmeyeceğinden emin mi oldular?

34/Sebe-33
وَقَالَ الَّذ۪ينَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذ۪ينَ اسْتَكْبَرُوا بَلْ مَكْرُ الَّيْلِ وَالنَّهَارِ اِذْ تَأْمُرُونَـنَٓا اَنْ نَكْفُرَ بِاللّٰهِ وَنَجْعَلَ لَهُٓ اَنْدَاداًۜ وَاَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَاَوُا الْعَذَابَۜ وَجَعَلْنَا الْاَغْلَالَ ف۪ٓي اَعْنَاقِ الَّذ۪ينَ كَفَرُواۜ هَلْ يُجْزَوْنَ
Bu kelime "ceza çekmek " deyiminde vurgulanmış
اِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

Zayıf düşürülenler de büyüklük taslayanlara, “Hayır! Gece gündüz (işiniz) dümen çevirmekti. Çünkü siz daima Allah'ı inkâr etmemizi, ona eşler koşmamızı bize emrederdiniz.” derler. Artık azabı gördüklerinde, duydukları nedameti gizlerler; biz de o inkârdan gelenlerin boyunlarına demir halkalar takarız. Onlar sadece amelleri yüzünden ceza çekerler.

35/Fatır-10
مَنْ كَانَ يُر۪يدُ الْعِزَّةَ فَلِلّٰهِ الْعِزَّةُ جَم۪يعاًۜ اِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِـحُ يَرْفَعُهُۜ وَالَّذ۪ينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّـَٔاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَد۪يدٌۜ وَمَكْرُ اُو۬لٰٓئِكَ هُوَ يَبُورُ

(Bu) yeryüzünde büyüklük taslamaları ve sinsice dümen çevirmeleri (dolayısıyladır.) Halbuki kötü düzen sadece sahibinin ayağına dolanır. Onlar öncekilerin sünnetinden başkasını mı bekliyorlar? Allah'ın sünnetinde asla bir değişiklik bulamazsın, Allah’ın sünnetinde kesinlikle bir sapma da bulamazsın.

35/Fatır-43
اِسْتِكْبَاراً
Bu kelime "büyüklük taslamak " deyiminde vurgulanmış
فِي الْاَرْضِ وَمَكْرَ السَّيِّئِۜ وَلَا يَح۪يقُ
Bu kelime "ayağına dolanmak (dolaşmak)" deyiminde vurgulanmış
الْمَكْرُ السَّيِّئُ اِلَّا بِاَهْلِه۪ۜ فَهَلْ يَنْظُرُونَ اِلَّا سُنَّتَ الْاَوَّل۪ينَۚ فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللّٰهِ تَبْد۪يلاًۚ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللّٰهِ تَحْو۪يلاً

(Bu) yeryüzünde büyüklük taslamaları ve sinsice dümen çevirmeleri (dolayısıyladır.) Halbuki kötü düzen sadece sahibinin ayağına dolanır. Onlar öncekilerin sünnetinden başkasını mı bekliyorlar? Allah'ın sünnetinde asla bir değişiklik bulamazsın, Allah’ın sünnetinde kesinlikle bir sapma da bulamazsın.

Bu sayfa yardımcı oldu mu?

Geri bildiriminiz için teşekkürler!
Güncelleme: 05.07.2025
Paylaş: